[PDF] Rak piersi A-II.pdf Badania zachorowa? na raka piersi

View - Download Rak piersi A-II.pdf

Previous PDF

Next PDF

RAK

PIERSI

Redaktor naukowy

prof. dr hab. n. med. Jan Kornafel

RAK PIERSI

isBN 978-83-62110-19-3 eGzeMpLaRz BezpłatNy "ksztaścenie w ramach procesu specjalizacji lekarzy de?cytowych specjalnoąci tj. onkologów, kardiologów i lekarzy medycyny pracy"CZęOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA! centrum Medyczne ksztaścenia podyplomowego w Warszawie

RAK PIERSI

Redakcja naukowa

prof. dr hab. n. med. Jan kornafel

Warszawa 2011

Przygotowanie i druk podręcznika współ?nansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego autoRzy

Zbigniew Gąsior

Wyda Wca

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego

01-813 Warszawa, ul. Marymoncka 99/103

tel. 22 56 93 700 fax 22 56 93 712 www.cmkp.edu.pl

ISBN 978-83-62110-19-3

skład, przygotowanie do druku, druk i oprawa

Agencja Reklamowo-Wydawnicza

A. Grzegorczyk

www.grzeg.com.pl

Redaktor techniczny

Grażyna Dziubińska

dr n. med. Marcin Ekiert dr hab. n. med. Iwona Gisterek dr n. med. Agnieszka Ignatowicz?Pacyna prof. dr hab. n. med. Michał Jeleń dr hab. n. med. Rafał Matkowski, prof. nadzw. dr n. med. Ewa Nienartowicz lek. Katarzyna Soter dr n. med. Krzysztof Szewczyk dr n. med. Radosław tarkowski prof. dr hab. Marek Woźniewski 3 s pis treści i

epidemiologia i pro?laktyka raka piersi ................................................................. 5

dr n. med. Krzysztof SZEWCZyK ii diagnostyka patomorfologiczna i patomorfologiczne czynniki prognostyczne ........................................................................ ..................................... 15 prof. dr hab. n. med. Michał JElEŃ iii

diagnostyka obrazowa raka piersi ........................................................................

... 29 dr n. med. Ewa NIENARtoWICZ i V.

diagnostyka mammogra?cznaraka piersi .............................................................. 35

dr n. med. Ewa NIENARtoWICZ V. ...................... 43 dr n. med. Radosław tARKoWSKI V i

Miejscowo zaawansowany rak piersi ....................................................................... 51

dr n. med. Radosław tARKoWSKI V ii Leczenie chirurgiczne: przedoperacyjna lokalizacja zmian, leczenie oszczędzające a mastektomia. Węzeł wartowniczy. zabiegi rekonstrukcyjne ........................... 61 dr hab. n. med. Rafał MAtKoWSKI, prof. nadzw. V iii Radioterapia raka piersi ........................................................................ ..................... 77 dr hab. n. med. Iwona GIStEREK i X.

chemioterapia uzupełniająca ........................................................................

........... 95 lek. Katarzyna SotER X.

taksoidy w leczeniu raka piersi ........................................................................

......... 107 4 X i z naczenie kliniczne ekspresji receptora heR-2. Leczenie trastuzumabem ........................................................................ ................ 113 X ii chemioterapia uogólnionegoraka piersi. osteoliza i hiperkalcemia .............. 121 dr n. med. Marcin EKIERt X iii

Leczenie chorych na raka piersi w ciąży ............................................................... 131

dr n. med. Agnieszka IGNAtoWICZ?PACyNA X i V. czynniki prognostyczne u chorych na raka piersi ............................................. 141 dr n. med. Radosław tARKoWSKI XV. htz a rak piersi ........................................................................ ................................. 149 dr n. med. Krzysztof SZEWCZyK XV i

chirurgia "ratująca" niepowodzeń leczenia raka piersi ..................................... 153

dr n. med. Krzysztof SZEWCZyK XV ii pro?laktyka i leczenie obrzęku chłonnego kończyny górnej .......................... 159 dr n. med. Krzysztof SZEWCZyK XV iii

Rehabilitacja chorych na raka piersi ..................................................................... 165

prof. dr hab. Marek WoŹNIEWSKI 5 i e pidemiologia i pro?laktyka raka piersi dr n. med. krzysztof szeWczyk

Katedra

o nkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu e pidemiologia raka piersi na świecie Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet zarówno w

Polsce jak i w olbrzymiej większości krajów świata stanowiąc około 23% ogółu zachoro-

wań na nowotwory płci żeńskiej [1]. Szacuje się, że w

2002 roku rozpoznano na świecie po-

nad 1

150 000 nowych zachorowań na raka piersi, w 2007 roku liczba ta wzrosła do około

1

300 000, a blisko 400 000 osób zmarło z tego powodu. Rak piersi jest drugim najczęściej dia-

gnozowanym nowotworem złośliwym po raku płuca (około 1

350 000 nowych zachorowań

w

2002 roku). W związku ze znacząco lepszym rokowaniem niż to ma miejsce w raku płuca,

rak gruczołu piersiowego jest najbardziej rozpowszechnionym nowotworem w skali świata, a

pacjentki chorujące z tego powodu stanowią około 34% ogółu kobiet żyjących z nowotwo-

rami. Szacuje się, że u

4 400 000 kobiet i mężczyzn w ostatnich pięciu latach rozpoznano

raka piersi (dla porównania rozpowszechnienie zdecydowanie gorzej rokującego raka płuca ocenia się na 1 400

000 osób) [2].

Standaryzowane współczynniki zachorowalności dla raka piersi różnią się pomiędzy kra

jami o najniższej i najwyższej zapadalności ponad 25-krotnie. Ponad połowa zachorowań na raka gruczołu piersiowego (około 55%) występuje w krajach uprzemysłowionych, a jedno-

cześnie nieco ponad połowa zgonów przypada na kraje rozwijające się. Ameryka Północna,

Australia oraz północna i zachodnia Europa odznaczają się najwyższą zachorowalnością (około

Południowo-Wschodniej cechuje najniższa zapadalność na raka piersi (poniżej 25/100 000) [1].

Rycina 1 przedstawia standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na no wotwory złośliwe piersi w skali świata [3].

Według IX edycji Cancer Incidence In Five Continents z 2007 roku, najwyższą zapadalność

w skali świata odnotowano w USA, Hawai (standaryzowany współczynnik zapadalności wg wieku równy 118,9), następnie w populacji białych Amerykanek zamieszkujących District of

Columbia (wartość współczynnika - 115,2), natomiast wśród krajów Europy - w Szwajca-

6 zapadalności na raka piersi stwierdzono w analiza danych epidemiologicznych wyraŃnie wskazuje na wiłksze zagroąenie rakiem piersi w wyąsze nią w polsce i wielokrotnie wyąsze nią w krajach rozwijaj?cych sił.

średnio o

czyn tego zjawiska upatruje sił w zmianie zachowaę reprodukcyjnych, zmniejszeniu aktyw- ostatnich latach - w powszechnym stosowaniu hormo- nalnej terapii zastłpczej i w rosn?cej skuteczności badaę przesiewowych z wykorzystaniem mammograći [3]. E pidemiologia raka piersi w

Polsce

polska naleąy do krajów o średniej zachorowalności na raka piersi, zaś krajowe rejestry

nowotworowe odnotowuj? zachorowalnośń nieznacznie poniąej średniej światowej. od koę

kobiet w pol- standaryzowany

9-10/100 000 w 1963 roku do 14-15/100 000 i pozostaje

rozchodzenia sił krzywych zachorowalności i

śliwe piersi w

skali świata [3] 7 zachorowalnośń rośnie (z mu 47,1/100 000 w

2008 roku), a umieralnośń nie ulega zmianie i utrzymuje sił na poziomie

2008 roku) [6].

pre- 2008
roku w polsce rozpoznano 14 576 nowe zachorowania na raka piersi u kobiet; jest on najczł- (od 17,5% w województwie podkarpackim do 24,5% w województwie mazowieckim). Jedno- którym najwiłkszy odsetek zgonów nowotworowych u w

dziewiłciu spośród szesnastu województw), zaś rak piersi błd?cy przyczyn? 5362 zgonów

u towano bezwzglłdne liczby zachorowaę i zgonów, wskaŃniki struktury oraz surowe i standa- umieralności z powodu nowotworów polsce w

2008 roku [6].

Tabela 1.1.

zachorowania i polsce w

2008 roku

[6]

LiczbaOdsetekWspóęczynnik

surowyWspóęczynnik standaryzowany zachorowania14 57622,2274,047,1 zgony 5 36213,1327,214,7

Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z

wiekiem. sporadycznie tylko obser-

wuje sił zachorowania przed 20. rokiem ąycia. Najwiłksz? liczbł zachorowaę na nowotwory

69. rokiem ąycia, a wiłc w grupie, do której skiero-

powodu raka piersi wzrasta po 45. roku ąycia, a w wiekiem miłdzy 40. i

59. rokiem ąycia, po czym człstośń zachorowaę stabilizuje sił, a po 70. roku ąycia nawet

wiekiem od 35. roku ąycia aą do osi?gniłcia 80. roku ąycia [5]. zwraca uwagł fakt, ią wskaŃniki śmiertelności (procent chorych umieraj?cych na okre

ślon? chorobł) w

świadczyń o

poprawie skuteczności metod diagnostyki i leczenia tego nowotworu (wartośń wskaŃnika śmiertelności 0,64 w

1963 roku wobec 0,38 w

2005 roku) [5,6].

trendy zachorowalności i umieralności na raka piersi w polsce u kobiet wykazuj? od wzrost zachorowalności i 8 w śred- wymi. u rosn?cej zachorowalności. Wśród kobiet w średnim wieku od pocz?tku lat 90 obserwuje sił przyspieszenie tempa wzrostu zachorowalności przy jednoczesnej stabilizacji umieralności. W najstarszej grupie wiekowej - u kobiet po 70. roku ąycia - widoczny jest niewielki po-

stłp przy utrzymuj?cym sił wci?ą wzroście umieralności. Rozejście sił trendów umieralności

i zachorowalności świadczy o poprawie wczesnej diagnostyki i leczenia, szczególnie u kobiet w

średnim wieku [5].

Rak piersi u

młączyzn wystłpuje zazwyczaj w stadiach bardziej zaawansowanych, czł- w efekcie zwi?zany jest z gorszym rokowaniem nią u kobiet. Jest to jednak nowotwór wyj?tkowo rzadko obserwowany u młączyzn i nie stanowi powaąnego problemu zdrowia publicznego - w

2008 roku w polsce rozpoznano jedynie 119

populacyjny program badaę przesiewowych w w polsce w 2006 roku i powyąsze dane nie pozwalaj? na wstłpn? nawet ocenł jego skutecz- nim nadziei, jeąeli wskaŃniki uczestnictwa błd? kracza 30% wobec wartości akceptowanych powyąej 70%) [7].

Rokowanie w

osi?gane s? w Surveillance, Epidemiology and End Results Program - rejestr nowotworów w biet leczonych w Mimo obserwowanej od pocz?tku lat 80. poprawy wyleczalności, wyniki leczenia raka piersi w

polsce s? nadal gorsze nią średnia w europie. Wzglłdne przeąycia 5-letnie chorych na raka

piersi w istotnej poprawie - wzglłdne przeąycia 5-letnie chorych leczonych w latach 1995-1999 wy-

Etiologia raka piersi

regowano w przebyty rak piersi podany w wywiadzie przez pacjentkł, jej matkł lub siostrł [10,11]. Ryzyko zachorowania na raka piersi nasila sił wraz z wiekiem. zachorowania, które maj?

miejsce przed 35. rokiem ąycia określa sił na jedynie 1-3%; s? one człsto zwi?zane z agresywn?,

na raka piersi w wieku 50-59 lat stanowi? aą 32% wszystkich chorych na ten nowotwór [11,12].

Badania zachorowaę na raka piersi u

czynników środowiskowych na ryzyko zachorowania jest wiłkszy nią uwarunkowaę gene 9 tycznych. Mimo to u tworem (obecnośń raka piersi w dziedziczne (mutacje genów supresorowych BRca1 i cowdena, nosicielki genu at - ataxia teleangiectasia ) [13].

Tabela 1.2.

czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi [10]

Ryzyko wzglłdneCzynnik

>4.0 versus <65 roku ąycia, chociaą ryzyko zachorowania rośnie w kolejnych grupach wiekowych aą do 80. roku ąycia)

2.1-4.0

1.1-2.0

czynniki zawi?zane ze "stanem hormonalnym" (kr?ą?cymi hormonami)˂ʇ˃ menarche (<12 lat)

ʯantykoncepcyjnych

1.1-2.0

inne czynnikiʯʉ endometrium, rak jajnika lub rak jelita grubego w wywiadzie pro?laktyka pierwotna i wtórna raka piersi innymi tamoksifen, syntetyczny lek o

ąenie zachorowaniem na raka piersi u

kobiet z podwyąszonym ryzykiem rozwiniłcia sił tej choroby. Fisher i wsp. w latach 90. minionego wieku na grupie ponad 13 000 kobiet otrzymuj?cych tamoksifen udowodnili redukcjł zachorowania o ponad 50% w porównaniu z grup? otrzymuj?c? placebo. udowodniono, ąe tamoksifen redukuje ryzyko wyst?pienia 10 nawrotu miejscowego i przerzutów raka piersi, chroni takąe przed rozwojem raka drugiej piersi u pacjentek po leczeniu przeciwnowotworowym. inne korzyści wynikaj?ce ze sto- sowania tamoksifenu to poprawa/utrzymanie mineralizacji kośńca u kobiet po menopau- zie oraz redukcja liczby zgonów spowodowanych chorob? niedokrwienn? serca. Niestety, zwiłksza on znacz?co ryzyko wyst?pienia epizodów zakrzepowo-zatorowych (zakrzepi decyzja o hormonoprewencji z wykorzystaniem tamoksifenu powinna wiłc uwzglłdniań trakcie jego stosowania. Lekami al- ternatywnymi wobec tamoksifenu s? fenretydyna, syntetyczny retinoid, oraz raloksifen, antyestrogen o proćlaktyki raka piersi [7,14,15]. wraz z ewentualn? histerektomi?, optymalnie miłdzy 35. a 40. rokiem ąycia kobiety. za- bieg wykonywany w tym wieku powoduje zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka piersi moąna wykonywań jednoczasowo z adneksektomi? z powodu podwyąszonego ryzyka raka endometrium u nosicielek mutacji BRca 1 [16,20]. podskórna obustronna proćlaktyczna mastektomia, wykonywana u kobiet z potwierdzo- n? mutacj? genów supresorowych BRca1 i/ lub BRca2, zmniejsza ryzyko zgonu o

81-100%,

jednak jej propagowanie jest wysoce dyskusyjne z uwagi na aspekty psychologiczne (okale- diecie, zmniejszenie spoąy- znanych czynników ryzyka takich jak doustne środki antykoncepcyjne i hormonalna terapia

zastłpcza. Moąliwości pierwotnej proćlaktyki raka piersi naleąy jednak oceniń jako mocno

ograniczone. W wykrycia raka [17]. kliniczne badanie piersi jest cennym narzłdziem diagnostycznym, które moąe wykazań obecnośń zmian niewidocznych nawet w badaniach obrazowych. Badanie Canadian National Breast Screening Study-2, porównuj?ce wydolnośń corocz- badania piersi wykonywanego raz w n? umieralnośń w obu porównywanych grupach [18]. ultrasonografia (usG) jest bada- diagnostyce zmian stwierdzanych innymi metodami w piersiach, nie sprawdza sił jednak w roli badania przesiewowego. Magnetyczny rezonans j?drowy wania wykorzystywane w diagnostyce i kontroli pacjentek z rozpoznaniem raka piersi, limitowana dostłpnośń). 11 uąytecznośń mammograći stosowanej u kobiet w róąnych grupach wiekowych (od 40. do 74. roku ąycia), w jednej lub człściej dwóch projekcjach (kraniokaudalna - cc i skośna-

MLo), w

randomizowanych badaę klinicznych. udowodniono jednoznacznie, ąe badania przesiewo we z wykorzystaniem mammograći lub mammograći i klinicznego badania piersi, redukuj? umieralnośń z mammograći profesjonalnym klinicznym badaniem piersi dodatkowo poprawia efektywnośńquotesdbs_dbs31.pdfusesText_37

[PDF] I. Les crédits immobiliers ont enregistré une croissance soutenue tant au niveau de la production que de l encours

[PDF] Dispositions du bail foncier type proposé par le réseau national américain des Community Land Trusts

[PDF] Conception de la chaîne logistique: Cas «Sucre de betteraves» Préparé par : Amina IDELOUALI. Encadré par : Mr TAJ

[PDF] Garantie des risques locatifs

[PDF] CENTRE HOSPITALIER UNIVERSITAIRE DE NICE

[PDF] PISTES DE REFLEXION POUR LA CONCEPTION DU PROJET PEDAGOGIQUE

[PDF] REQUÊTE EN EXPULSION FONDÉE SUR LE NON-PAIEMENT DU LOYER

[PDF] COMITE TECHNIQUE REUNION DU 27 MARS

[PDF] LA CITÉ DE L EAU ET DE L ASSAINISSEMENT

[PDF] CAHIER DES CHARGES ACADEMIQUE des SECTIONS SPORTIVES SCOLAIRES en collège et lycée, public ou privé,

[PDF] [ Adie Contact : un lien avec le créateur sur la durée. [ L informatique se met à la portée des créateurs. [ Une action au coût limité

[PDF] Nice, une ville plus sûre

[PDF] Formation à la pédagogie Steiner-Waldorf

[PDF] Le triangle infernal de la violence. Dr Nicolas PASTOUR ; Praticien Hospitalier C.H. Jean Martin Charcot - Plaisir octobre 2010

[PDF] Projet natation maternelle à la piscine Jean Bouin Circonscriptions de NICE 1, 2, 3, 4, 5, 6 et St André Vallée du Paillon