BAB KEDUA KONSEP TARBIYAH DALAM ISLAM 21 PDF Bab

nya, tarbiyah Islamiyah secara khusus lebih memfokuskan kepada aspek dalaman dalam 65 Rujuk kertas kerja Kepentingan Ukhuwwah Dalam Islam, h 3 66 Orang mukmin

dan mengembangkan program tarbiyah islamiyah dalam membentuk karakter peserta didik (mendahulukan kepentingan orang lain), syukur, jujur, amanah Cara mendidik karakter

BAB KEDUA KONSEP TARBIYAH DALAM ISLAM 21

nya, tarbiyah Islamiyah secara khusus lebih memfokuskan kepada aspek dalaman dalam 65 Rujuk kertas kerja Kepentingan Ukhuwwah Dalam Islam, h 3 66 Orang mukmin

SEJARAH DAN PERKEMBANGAN PERSATUAN TARBIYAH

2020 — Persatuan Tarbiyah Islamiyah (PERTI) di Kabupaten Seluma Tahun 1950- 2019 Jurusan Adab Memperhatikan kepentingan ulama-ulama, guru-guru sekolah agama seluruhnya

Tarbiyah Islamiyah, Vol 5 No 2, Juli-Desember 2015_FIX11

PDF

Kepentingan Prinsip Siyadat Al-shariah (Kedaulatan Islam) di

Kepentingan Prinsip Siyadat Al-shari'ah (Kedaulatan Islam) di Saudi: Kulliyat al-Tarbiyah, Jami'ah al- wa Tsabat al-Ahkam fi al-Nazariyah al-Siyasah al- Islamiyah

[PDF] kepler pdf

[PDF] ker lann cous par correspondance

[PDF] kerala sasthrolsavam maths 2015

[PDF] keren corporate

[PDF] keren essentiels

[PDF] keren finance avis

[PDF] keren finance encours sous gestion

[PDF] keren finance recrutement

[PDF] keren fleximmo

[PDF] keren patrimoine avis

[PDF] kerkennah tunisie

[PDF] kerry washington 2014 sag awards

[PDF] kerry washington 2015 magazine cover

[PDF] ket practice test pdf

[PDF] ket qua xo so mien bac 5 ngay gan day

) tidak lahir melainkandengankasih sayangsemata-mata kerana Allahs.w.t. Tahap ukhuwwah yang paling rendah ialah berlapangdada dan paling tinggi ialah mengutamakan sahabat lebih daripada diri sendiri.70

67Surah al-Anfāl 8 : 63.68Qarnī, 'Aidh al-(2008),, jilid 2, h. 91-92.69Beliau ialah tokoh yang bertanggungjawab mengarang kitab "?Kitab inibanyak digunakan dalam gerakan Islam di seluruh dunia, termasuklah PAS di Malaysia dan diterjemahkanke dalam pelbagai bahasa. Mohd Nizam bin Mohd Ali bertanggungjawab menterjemahkan kitab ini kedalam Bahasa Melayu dengan nama "".70Rujuk kertas kerja Projek Pustaka Alaf Azhari Manhal PMRAM, h. 4.

amat penting dalamprosestarbiyah keranadaulah Islāmiyyahhanya dapatditegakkanmelalui ikatan persaudaraan yangpenuh dengan kasih sayangantara satu sama lain. Melalui ukhuwwah juga akan lahirlahatau pemudayang berpegang teguh kepada Islam.71Pada zaman Rasulullahs.a.w, para pemuda sepertiAbūBakar al-?iddīq,"Alībin Abī?ālib,"Ammār, Bilāl, Mu?"ab dan ramai lagi yangdiikat melaluidansanggup mengorbankan jiwaraga, nyawa, hartabenda, masa,tenagadan fikrah untuk Islam.Denganjuga, paradanakan mendapatsuntikan motivasi apabila berhadapan dengan pelbagai ujian,dan tribulasi di dalam perjuangankerana merasakan tidak berkeseorangan dalammembela agama Islam.72Nabi Muhammads.a.wpernah bersabdadalam hadis yangdiriwayatkan oleh al-Bukhari dan Muslimyang bermaksud: Berdasarkan realiti ini, makapengkajiberpendapat hubungansesamamuslim adalah lebih teguh daripada ikatan kekeluargaan kerana diikat dengan Islam danIman yang menjadi tunjangbagiseseorang muslim. Tarbiyah yang dibina atas dasarpasti lebihdekat untuk mencapai kehendak tarbiyah Islāmiyah.71., h. 5.72, h. 5.73Kha?īb, Muhammad 'Abdullah al-(2001),?, trj. Mohd Nizam bin Mohd Ali,cetakan pertama, Selangor: Dewan Pustaka Fajar, h. 333-334.

bermakna sejagat,74umum75atau sesuai untuk semua orang,tempat, masa danzaman. Ia bukan untuk satu golongan atau satu bangsa sahaja,sebaliknya sesuai untuk masyarakat dunia yang berbangsa Arab, Melayu, Cina, India danbangsa-bangsa lain,seperti bangsa Inggeris, Sepanyol, Portugis atau Red Indian yangtinggal di benua Asia,Eropah, Afrika, Amerika dan Australia. Islam juga sesuai untuksemua tempat,sama adadi iklim Khatulistiwa, Kutub Utara, Kutub Selatan dansebagainya. Islam juga sesuai untuk semua zaman sejak daripada zaman Rasulullahs.a.wlagi sehinggalah zaman teknologi moden dan sains yang serba canggih dan sehinggalahke hari kiamat.76Firman Allahs.w.tdalamal-Qur"ān:Maksud : Menurut'Aidh al-Qarnī, Allahs.w.tmengutusNabi Muhammads.a.wsebagaiutusan bagi setiap manusia. Dakwah Rasulullahs.a.wmeliputi seluruh makhluk,termasuk jin dan manusia. Nabi Muhammads.a.wberperanan menyampaikan khabarbaik(gembira)bagi orangyangberiman yang berbentukpahala dan memberikan74Zaydān, "Abd al-Karim(2002),, h. 66.75Rujuk kertas kerjaoleh Yahya Othman, h. 1.76Rujuk Silibus QuranicGroup Lajnah Tarbiyah dan Kepimpinan PMIUM, h. 3.77Surah Sabā" 34 : 28.

peringatan keras terhadap orang kafir yang berbentukazab danseksaan yang amatpedih.78bermaksud realiti atau realistik. Ia kerana agama Islam adalahagama yang sesuai mengikut suasana dan tempat. Contohnya Islam mewajibkan umatnyamenutup aurat, tetapi pelaksanaannya adalah mengikut suasana dan tempat umat Islamtersebut.79yang dimaksudkan dalam tarbiyah Islamiyahbukanlahsebagaimana yang dikehendaki oleh sebahagian ahli falsafahBarat daripada golonganatauḍyang menafikan semua benda yang tidak boleh dirasai olehpancaindera atau percaya hanya kepada benda-benda maujud yang boleh dirasai sahaja.80Sebaliknya, Islam meraikan bendayang realiti tanpa menafikan apa yangtelahditetapkan oleh wahyu, akal dan fitrah, sebagaimana hubungan antara roh denganmanusia. PerutusanNabiMuhammads.a.wsebagai Rasul, penurunan kitabal-Qur"ānal-Karīm dan kehidupan di akhirat adalah sebahagian daripada aqīdah yang.Kerana itulah Islam memerintahkan ibubapa agar mendidik anak mereka dengandidikanyangbaik. Firman Allahs.w.t:

78Qarnī, 'Aidh al-(2008),, jilid 3, h. 448.79Rujuk kertas kerja Projek Pustaka Alaf Azhari Manhal PMRAM, h. 4.80Qara?āwi, Yūsuf al-(2003),etakan ke-6, h. 95.

Maksud :Bachtiar Surin dalammenyatakan bahawa senjata paling ampuh untukmemelihara diri daripada seksaan neraka ialah dengan mengerjakan perintah Allahs.w.tdan menghentikan larangannya.82Menurut Hamkapula, ayat ini memberikan peringatankepada orang yang berimanbahawa mengaku beriman sahaja masih tidak cukup jikatidak memelihara diri sendiri dan keluarga daripada seksaan yang amat pedih. Iman danIslam akan lahir daripada rumahtangga dan seterusnya akan membentuk umat. Umatinilah yang akan membina masyarakat Islam.83Hasil penelitianpengkaji, tarbiyah yang bercorak realistik yang dikehendaki disini ialah tarbiyah yang berbentuk duniawi dan ukhrawi, bukan sahaja tarbiyah untuk dirisendiri, tetapi juga keluarga dan masyarakat.

81Surah al-Ta?rīm 66 : 6.82Bachtiar Surin (2002),, jilid 3, Bandung: Penerbit Titian Ilmu,h. 1965.83Abdul Malik Abdul Karim Amrullah (1982),, juzu" 26-28, cetakan kedua, h. 370.

danbermaksud tetap dari segi prinsip dan hukum, tetapi anjalatau fleksibel dari segi perlaksanaannya.84Secara umumnya,pengkajimengkelaskandansebagai berikut :(a)dalam aspek tujuan dan matlamat, manakaladalam perkaraberkaitandan(b)dalam perkaradan, tetapidalam perkaradan juzuk.(c)dalam perkara melibatkan nilai-nilai keagamaan dan akhlak, tetapidalam aspek keduniaan dan alam semasa.Contohnya, solat far?u lima waktu adalah wajib, dan perlaksanaannya bolehdibuat secaradanbagi mereka yang bermusafir. Begitu juga ketika sakit,solat boleh dilakukan secara duduk atau tidur.85Di dalamal-Qur"ānbanyak disebuttentang perkara melibatkandanseperti firman Allahs.w.t:

84Rujuk Silibus Quranic Group Lajnah Tarbiyah dan Kepimpinan PMIUM, h. 4.85, h. 4.

Maksud : Bagaimanapun,didatangkan dalam ayat berikutnya :

86Darah yang keluar dari tubuh, sebagaimana tersebut dalam surat al-An"ām, ayat 145.87Binatang yang tercekik, yang dipukul, yang jatuh, yang ditanduk dan yang diterkam binatang buas adalahmenjadi halal sekiranya sempat disembelih secara Islam sebelum mati.88ertinya: anak panah yang belum diletakkan bulu pada batangnya. Orang Arab pada zamanJahiliyah menggunakan anak panah tersebut untuk menentukan apakah mereka akan melakukan suatuperbuatan atau tidak. Caranya ialah dengan mengambil tiga batang anak panah. Setelah ditulis masing-masing dengan perkataan, iaitu lakukanlah, jangan lakukan, dan tidak ditulis apa-apa, anak panah tersebutdiletakkan dalam sebuah bekas dan disimpan dalam Ka'bah. Apabila mereka hendak melakukan sesuatu,maka mereka meminta supaya pemegang kunci ka'bah mengambil sebuah anak panah itu. Terserahlah nantiapakah mereka akan melakukan atau tidak melakukan sesuatu, sesuai dengan tulisan anak panah yangdiambil itu. Kalau anak panah yang terambil adalah tiada tulisan, maka mereka akan mengulang undiantersebut sekali lagi.89Hari dalam ayat di atas bermaksud masa, iaitu masa haji widā' (haji terakhir yang dilakukan oleh NabiMuhammad s.a.w).90Surahal-Mā"idah5 : 3.

Maksud :Dalam disebutkan bahawa telah menjadi amalan kebiasaandalam kalangan sebahagian masyarakatArab memukul beberapajenis haiwan sehinggamati keranaberhala-berhala mereka dan menganggap perbuatan tersebut sebagai satuibadah. Kemudiannya, datang larangan daripadaal-Qur"ānyang mengharamkan manusiadaripada memakan haiwan yang tidak disembelih dengan hukum Islam. Walaubagaimanapun, datang pulake atas umat Islam sekiranya mereka berada dalamkeadaanḍ(terpaksa).Agama Islam amat prihatin terhadap perselisihan di kalangan manusia93yangsudah jelas sejak semulajadi dan berlarutan hingga kini, seperti perselisihan dalamperkaraaqīdah, ibādah dan syarī"ahkerana Islam adalah agama manusia().Firman Allahs.w.t:

91Orang yang terpaksa dalam ayat di atas ialah orang yang dibolehkan memakan makanan yangdiharamkan bagi meneruskan kelangsungan hidup di alam ini, jika berada dalam keadaan terpaksa.92Surahal-Mā"idah5 : 3.93Insan ialah sebahagian daripada makhluk baru yang diciptakan oleh Allah s.w.t.Setiap makhluk pastiberhubungan secara langsung dengan penciptanya.

Maksud :Muhammad Na?ībal-Rifā"īdalam mentafsirkan perkataanmenyatakanbahawaIbnu Abbās ada mengatakan :bermaksudsemua makhluk di dunia iniakan menyandarkan diri kepada-Nyadalam semua keadaan dan permasalahan mereka.Mereka mengatakanitu adalah Yang Dipertuan yang tidak dikongkong, tidakmakan dan minum, serta akankekal wujudwalau punmakhluknyatelahtiada.95MenurutBachtiar Surin, surah ini adalah perkara pokok yang bersifat ketuhanandan merupakan kesimpulan tauhid. Diceritakan oleh al-?u?āk, bahawa kaum MusyrikinMekah telah mengirim Amīr bin?uffail untuk membawa pesanan kepada Rasulullahs.a.w. Katanya:"Jawab Rasulullahs.a.w:

94Surah al-Ikhlā?112 : 1-4.95Muhammad Na?īb al-Rifā"ī(1999),, jilid 4, cetakan pertama, h. 1076.

.96Abūal-Syaikh meriwayatkan dalam kitab al-'A?amah dariAban dari Anas yangberkata : Suatu ketika, orang YahudiBaniKhaibar datang kepada Rasulullahs.a.wserayaberkata: Rasulullahs.a.wtidak menjawab soalan tersebut sehinggalah Jibrila.sdatang membawa surah ini.97Tarbiyah Islamiyah amat prihatin terhadapunsurkeranaberkehendaknya manusia kepada penciptanya.Kebanyakanmanusia menyangkatidak kaitan dengan, bahkan salingbercanggah antara satu samalain dantidak boleh berkumpul antaraunsurkemanusiaan dan ketuhanan. Namun, jikadirujuk kepada ciri-ciriyang pertama,iaitu, pasti kita mengkehendaki hubungan yang elok antarainsandengan Allahs.w.tdan mengharap keredhaan-Nyadalamatau tujuan manusia tadi. Manakalapulabermaksud Islam adalah(Allahs.w.t),di manapengasasnya adalah Allahs.w.t, manakala Nabi Muhammads.a.wpulasebagai(penyampai risalah daripada-Nya). Manusia tidak boleh dinamakansebagaisekiranya terpisah dengan Allahs.w.t. Selain daripada manusia96Bachtiar Surin (2002),, jilid 3, h. 2192.97Suyū?ī, Jalāl al-Dīnal-(2008),, trj. Tim Abdul Hayyie, cetakanpertama, Jakarta: Gema Insani, h. 650.

sebagaiinsan, manusia juga memerlukan kitabal-Qur"ān ( ), dan rasul(). Oleh sebab itulah setiapmanusiaperlu mempunyai ciri-ciridalam semua aspek.98Buktinya ialah penghargaan daripada Allahs.w.tkepada insanapabila melantiknya sebagai khalifah di bumi,99menciptakan manusia dalamsebaik-baik kejadian,100memuliakan manusia dalam unsur roh,101dan menjadikan alamini sebagai khidmat untukmanusia.102Kesimpulannya, tarbiyah yang berunsurkan kemanusiaan adalah lebih dekatkepada manusia, sebagaimana Allahs.w.tmelantik para Rasul-Nya dalamkalanganmanusiaagarmenjadi contoh teladan dan petunjuk kepada manusia, dan seterusnya dapatdiikutioleh manusia seluruhnya.ialah melaksanakan perubahan dengan mencabut jahiliyah dariakar umbinya, meruntuhkannya dan menegakkan Islam di atas keruntuhan jahiliyah.Tarbiyah Islāmiyyah adalah bersikapiaitu membebaskan diri daripada prinsip,ideologi, isme dan fahaman lain selain Islam.103Firman Allahs.w.t:

98Qara?āwi, Yūsuf al-(2003),etakan keenam, h. 50.99., h. 66.100., h. 67.101.102., h. 68.103Rujuk kertas kerja Fikrah Perjuangan Islam oleh Yahya Othman, h. 10.

Maksud :Menurut Syed Qu?b, Allahs.w.tmenyeru orangyangberiman supaya melakukanpenyerahan secara menyeluruh kepada-Nya, tanpa ragu-ragu, tanpa berpaling dan tanpamenunggu sesuatu yang luar biasa,seperti mukjizat, seperti kelakuan Bani Isrāīl ketikamereka menerima nikmat Allahs.w.tdan mengingkarinya. Dan penyerahan diri kepadaAllahs.w.tdikenali sebagai "masuk Islam".105M. Quraisy Shihāb dalammenghuraikan ayat di atas menuntutsetiap orang yang beriman agar melaksanakan seluruh agama Islam. Jangan hanyapercaya dan mengamalkan sebahagian ajarannya dan mengabaikan sebahagian yang lain.Perkataanditerjemahkan sebagai kedamaian(Islam). Manakala perkataanpula bermaksud menyeluruh tanpa kecuali.106Menurut 'Aidh al-Qarnī, orang yang berimanhendaklah menerima agama Islamdengan sepenuh hati, menerima seluruh syariat, hukum dan sunnahnya. Tidak sesekali104Surah al-Baqarah 2 : 208.105Syed Qu?b (2000),, jilid pertama, h. 242.106M. Quraish Shihāb (2000), - ,cetakanpertama, jilid pertama, Ciputat Indonesia: Penerbit Lentera Hati, h. 419-420.

membeza-bezakan hukum itu dengan hanya melaksanakan sebahagian sahaja danmeninggalkan sebahagian larangannya.107Berdasarkan penjelasan tersebut, tarbiyah yang bersifatadalahtarbiyah yang sebenar kerana menerima Islam seluruhnya tanpa mempertikaikansebahagian yang lain. Inilah tarbiyah Islamiyah yang menuntut hambanya supayamelaksanakan tuntutan agama dan menegakkan Islam yang bebas daripada sebarangfahaman dan ideologi lain tanpa ragu-ragu.Hukum hakam dalam Islam bukan sahaja mengandungi nasihat dan tunjuk ajar,malah turut mengandungi ganjaran atau balasan yang berupa pahala atau dosa. Di sebaliktunjuk ajar dan nasihat yang terkandung dalam hukum hakam Islam itu, ganjaran pahalayang dijanjikan adalah bagi manusia yang melaksanakan perintah Allahs.w.t, manakalabalasan dosa adalah bagi manusia yang melanggar dan ingkar perintahnya.Secara umumnya, ganjaran pahala atau balasan azab ini diberikan di akhirat danbukannya di dunia. Walau bagaimanapun, oleh kerana wujudnya keperluan bagimenjamin kestabilan masyarakat dan perlunya satu sistem bagi mengatur hubunganantara individu dalam bentuk yang lebih teratur danberkesan bagi menjamin hak-hakindividu, ini menuntut supaya wujudnya hukuman di dunia selain daripada hukuman di107Qarnī, 'Aidh al-(2008),, jilid pertama, h. 160.

akhirat. Dengan kata lain, pemimpin negara perlu melaksanakan hukuman di duniakepada mana-mana individu yang melanggar hukum hakam Islam.Memandangkan ruang lingkup Islam amat luas atau syumul dalam pelbagai aspekkehidupan manusia, maka konsep ganjaran dan balasan merangkumi aspek aqīdah,ibādah, syarī"ah, mu"āmalat dan akhlāk.Setiap pelanggaran terhadap aspek ini pastidibalas di akhirat dan berkemungkinan berkaitan juga dengan ganjaran atau balasan didunia. Hukuman yang dijalankan di dunia tidak akan memansuhkan hukuman di akhiratkecuali melalui taubat nasuha yang hanya sah sekiranya pesalah benar-benar menyesaldengan perbuatan yang dilakukan dan berazam tidak akan mengulangi kesalahan samayang dilakukan, di samping mengembalikan semua hak orang lain jika kesalahan yangdilakukan melibatkan hak orang lain.Hukuman di akhirat mendorong seseorang individu muslim untuk tunduk danpatuh kepada hukum hakam dan syariat Islam secara sukarela. Tidak kirasama adaketikadi khalayak ramai atau berseorangan kerana takutkan hukuman Allahs.w.t. Walau punseseorang individu mungkin boleh melarikan diri dari hukuman di dunia, tetapi diamemahami bahawa hukuman di akhirat pasti sedang menantinya. Oleh itu, apabilaseseorang muslim melakukan sesuatu jenayah atau kesalahan kerana kelemahan imannyasendiri, individu tersebut menuntut agar dijalankan hukuman ke atas dirinya,sebagaimana Mā"iz membuat pengakuan di hadapan Rasulullahs.a.wbahawa beliau telahmelakukan kesalahan zina. Beliau menuntut agar dijalankan hukuman hudud ke atasdirinya. Ini membuktikan hukuman akhirat berjaya menghalang manusia daripada

melanggar undang-undang Islam. Tindakan ini mungkin didorong oleh rasa hormat danmalu kepada Allahs.w.tatau perasaan takut kepada azab-Nya.108Firman Allahs.w.tdalam surah al-Zalzalah :Maksud : Menurut H. Mahmud Yunus, ayat 7 dan 8 dalam surah berkenaan menerangkantentang hukuman Allahs.w.tyang maha adil. Barang siapa yang membuat kebaikanwalau pun sebesar debu yang halus, nescaya Allahs.w.takan membalaskebaikannya itu.Begitu juga sekiranyaia membuat kejahatan, maka Allahs.w.takan membalaskejahatannya, kecualisekiranyaia bertaubat kepada Allahs.w.t, iaitu menyesal atassegala perbuatan dosa yang telah lalu dan bercita-cita tidak akan kembali membuat dosaselama-lamanya.110Kesimpulannya, tarbiyah Islamiyah adalah tarbiyah yang positif dan membina. Inikerana Islam itu adalah nasihat. Segala nasihat, tunjuk ajar dan teguran adalah untukkebaikan manusia seluruhnya dan akan dibalas dengan balasan yang setimpal. Allahs.w.t108Zaydān, "Abd al-Karim(2002),, h. 80.109Surah al-Zalzalah 99 : 7-8.110H. Mahmud Yunus (1973),, Jakarta: P.T. Hidakarya Agung, h. 914.

MahaAdil apabila mengurniakan ganjaran pahala kepada hambanya yang melakukankebaikan dan membalaskejahatan yang dilakukandengan dosa.Ganjaran tersebutakanmemberikan suntikan motivasi kepada manusia untuk terus memperbanyakkan amalankebaikan.Bagi melengkapi ciri-ciri tarbiyah yang telah disebutkan, maka tarbiah Islamiahmemfokuskan kepada aspek yang berkaitan dengan kehidupan manusia. Oleh itu, tarbiahIslamiah mestilah merangkumi bentuk-bentuk yang berikut :i.TarbiyahĪmāniah(???)ii.Tarbiyah Rūhiyah()iii.Tarbiyah Kemasyarakatan ()iv.Tarbiyah Akal ()v.Tarbiyah Fizikal ()vi.Tarbiyah Politik ()vii.TarbiyahThaqāfiyah()viii.Tarbiyah Akhlak()

2.5.1berasal daripada perkataan "". Menurut al-Qara?āwī, iman ialahkepercayaan yang meresap ke dalam hati, dengan penuh keyakinan, tidak bercampurantara syak dan ragu, serta boleh memberikan pengaruh bagi pandangan hidup, tingkahlaku dan perbuatan seharian. Justeru itu, iman bukanlah semata-mata pengucapan denganlidah, bukan sekadar perbuatan dan bukan hanya pengetahuan tentang rukun imansahaja.111Menurut al-Maudūdī, iman adalah ilmu, mengenal dan yakin. Manakalasetiaporang yang mengenal keesaan Allahs.w.t, sifat-sifatnya yang hakiki, undang-undangnya,pembalasan kepada hamba-hambanya pada hari Qiamat terhadap perbuatan mereka,kemudiannya diyakininya semua itu dengan keyakinan yang tumbuh dari keputusannyasendiri, maka seseorang itu dikenali sebagai "mukmin".112Iman bukanlah pernyataandengan lidah semata-mata sebagaimana dakwaan golongan munafiq bahawa merekaadalah orang beriman kerana ramai yang mengaku beriman dengan lidah, sedangkan hatimereka tidak yakinatau percaya kepada Allahs.w.t. Perkara ini dijelaskan oleh Allahs.w.tdalamal-Qur"ān:

111Qara?āwī, Yūsuf al-(2001),, trj. Fachruddin HS., h. 3,Selangor: Dewan Pustaka Fajar.112Maudūdī, Abū al-'Alāal-(1988),, cetakan keempat,h. 32, Selangor: Dewan PustakaFajar.

Maksud : Menurut Syed Qu?b dalam tafsirnya, golongan munafiq menyangka bahawamereka itu adalah orang yang cerdas dan pandai serta mampu melakukan tipu daya sertarekaan terhadap orang mukmin, akan tetapial-Qur"āntelah menjelaskan hakikatperbuatan mereka. Sebenarnya mereka bukan sahaja menipu orang mukmin sahaja,sebaliknya menipu Allahs.w.tatau cuba menipunya.115Menurut Muhammad Na?ībal-Rifā"ī,ertinya menampakkan kebaikan danmenyembunyikan kejahatan.terbahagi kepada dua jenis, iaitu (mengekalkan pelakunya di dalam neraka)dan. Ia termasuk dosa yangsangat besar. Sifat-sifat kaum munafiq terdapat dalam surah-surah yang diturunkan diMadinah kerana di Mekah tidak wujud golongan tersebut.116dikenali sebagai tarbiyah aqīdah kerana hubungan antaraiman dan aqidah yang saling berkaitan. Tarbiyahīmāniyyahmerupakan tarbiyah paling

113Hari kemudian atau Hari Kiamat bermula apabila sejak makhluk dikumpulkan di padang mahsyarsehinggalah waktu yang tidak ditentukan masanya.114Surah al-Baqarah 2 : 8-9.115Syed Qu?b (2000),, jilid pertama, h. 51.116MuhammadNa?īb al-Rifā"ī (1999),, jilid pertama, h. 79-80.

utama kerana tarbiyah ini berusaha ke arah menguatkan lagi keyakinan dalam hati setiapindividu dan jemaah terhadap kebesaran dan kekuasaan Allahs.w.t.117Kesimpulan daripada pendapat di atas,pengkajiberpandangan tarbiyahīmāniyyahmerupakan tarbiyahpalingutama, kerana tanpa iman, manusiapasti tidakmampu mentarbiyah ruh, akal, fizikal dan sebagainya.adalah bertujuan mendidik umat Islam agar senantiasaberiltizam dengan amalan ibadah sehingga dapat merasakan nikmat dan kepuasan jiwa,sentiasa gemar melakukan amalan-amalan tersebut serta dapat membentuk kekuatan hatimelalui didikan ibadah.118Sekiranya tarbiahīmāniyyahberusaha ke arah menguatkan lagi keyakinan dalamhati setiap individu dan jemaah terhadap kebesaran dan kekuasaan Allahs.w.t, makapula adalah merupakan lanjutan kepada, iaitu suatuusaha ke arah menguatkan lagi hubunganantara makhlukdengan pencipta ()sehinggalah seseorang muslim itu mencapai satu peringkat. Dengantarbiyah tersebut, seseorang muslim itu dapat mensucikan diri daripada segala kekotorandan menjadikan dirinya dalam keadaan senantiasa beramal yang mendekatkan diri kepada

117Rujuk kertas kerja Tarbiyah Rūhiyah Dalam Membentuk Generasi Unggul, h. 3.118Rujuk tujuan tarbiyah ruhiyah dalam laman webhttp://www.muis.gov.sg/webpub/warita/warita1-98/desk.html

Allahs.w.t. Hasilnya, akan terserlahlah kesan tarbiyah pada perkataan dan amalannya.119Ruh dalam Islam mempunyai kedudukan yang tinggi di sisi Allahs.w.t, walaupunmanusia mempunyai kejadian yang hampir sama dengan makhluk lain dari segipembentukan anggota badan dan kehidupan, namun manusia mempunyai keistimewaanyang tidak terdapat pada makhluk yang lain, di mana Allahs.w.tmeniupkan ruh ketikakejadian manusia seterusnya menjadikan manusia makhluk yang unggul dan mempunyaikemuliaan di sisi Allahs.w.tberbanding dengan makhluk yang lain.Firman Allahs.w.tdalam surah al-Hijr :Maksud : Teungku Muhammad Hasbi al-?iddīqīmentafsirkan ayat ini dengan menyebut,apabila Allahs.w.ttelah menyempurnakan kejadian manusia dengan sebaik-baiknya danditiup ruh Allahs.w.tkepada manusia, maka Allahs.w.ttelah memerintahkan paramalaikat a.s dengan firman-Nya " " iaitu sujuddan, bukan sujud ibadat dan.121

119Rujuk kertas kerja, h. 3.120Dimaksudkan dengan sujud di sini bukanlah menyembah, tetapi sujud sebagai penghormatan. Surah al-?ijr 15 : 29.121?iddīqī, Teungku Muhammad Hasbi al-(2000), , jilid 3, cetakankedua, Semarang: Pustaka Rizki Putra, h. 2175.

Menurut MuhammadNa?īb al-Rifā"ī, Allahs.w.ttelah menceritakan rancanganpenciptaanNabi Adam a.s kepadaparamalaikatnya sebelum Allahs.w.tmenjadi danmemuliakanNabiAdama.sdengan memerintahkanparamalaikat bersujud kepada-Nya.Allahs.w.tjuga menceritakantentanganIblis yang menjadi musuhNabiAdam a.s. Iblisadalah termasuk dalam golongan malaikat, tetapi keranasifatdengki, ingkar, kufur dantakbur serta bangga diri dengan kebatilan menyebabkan ia sengaja melanggar perintahAllahs.w.t.122Oleh itu, Islam memberikan penumpuan yang serius dalam mendidik ruhanikerana melalui tarbiyah inilah akan bertunjangnya keimanan yang mendalam dan aqidahyang kukuh di dalam seorang muslim.123Di antara amalan yang boleh memberipeningkatan dan kesuburan di dalam pembersihan rohani adalah seperti solat pada waktumalam atau124serta melakukan amalan-amalan sunat yang lain,sepertimenunaikan ibadat solat, berpuasa,berzikir, membacaQur"ān dan sebagainya.125Tarbiyah ini dapat diperhatikan dengan jelas pada diri Rasulullahs.a.wsetelahdilantik sebagai rasul dengan turunnya surahyang menyuruh agarRasulullahs.a.wbangkit untuk berdakwah kepada manusia.Maka bermulalah satu sesidakwah yang penuh denganpelbagai cabaran. Bermacam bentuk gelaran diberikankepada baginda sehingga menyebabkan Rasulullahyang merupakanmanusia biasamerasa gementar. Sejurus daripada itu,baginda pulang dan mengarahkan isterinya122Rifā"ī, MuhammadNa?īb al-(1999),, jilid 2, h. 987.123Rujuk kertas kerja Projek PustakaAlaf Azhari Manhal PMRAM, h. 5.124.125Rujuk amalan rūhiyah dalam laman webhttp://www.muis.gov.sg/webpub/warita/warita1-98/desk.html

Khadijahr.aagar menyelimutinya.Bagaimanapun, turunnya ayat dari surahyang mengarahkan agar baginda bangkit untuk menkan diri kepadaAllahs.w.tdengan melaksanakansolatmalam, membaca al-Qur"ān, berzikir danbermunajat kepada-Nya. Sebenarnya rahsia dari pengarahan tersebut terdapat pada ayatyang ke empat dari surah tersebut,iaitulah sebagai(bekalan) untuk memikul risalahIslam yangamatberat.Pengkajidapat memerhatikan dengan jelas tarbiyah ruh dalam peperangan Badaral-Kubrāyang berlaku dalam bulan Rama?ān dalam keadaan umat Islam sedangberpuasa, di mana kekuatan kebendaan, material, tentera dan senjata bukanlah faktorutama yang menentukan kemenangan. Sebaliknya kekuatan aqīdah dan hubungan kukuhdengan Allahs.w.tyang menjadi penentu kepada kemenangan. Tarbiyah ini juga dapatdisaksikan dalam peperangan Salib, di mana Salahuddin al-Ayyūbītelah menyusun danmembahagikan tentera mengikut bahagian masing-masing. Beliau hanya meletakkanmuslim yang mempunyaiyang mantapseperti menunaikansahaja untuk mengambil tempat di bahagian hadapan dalam saf peperangan.bermaksud kemasyarakatan atau sosial. Sebagai seorang muslimyang berada di tengah-tengah masyarakat, kita wajar melengkapkan diri dengan pelbagaiilmu pengetahuan sebelum berkecimpung dalam medan tersebut. Bagi memperkukuhkanlagi pengetahuan tersebut,berperanan mendidikseseorang muslim

dalam memberikan khidmat latihan,, bimbingan, nasihat dan sebagainya. Setiapmuslim juga perlu sentiasa istiqamah dan komited dalam menjalankan gerak kerjadakwah dan berkemahiran dalam merancang uslub dan strategi dakwah secaraberkesan.126Firman Allahs.w.t:Maksud : 126Rujuk kertas kerjaoleh Yahya Othman.127Maksudnya ialah dalam kitab-kitab yang telah diturunkan kepada para nabi a.s sebelum perutusan NabiMuhammad s.a.w.

Teungku Muhammad Hasbial-?iddīqīberkata dalam tafsirnya, ayat inimerupakan suatu ayat yang merangkumi segala keutamaan yang menggerakkan muslimuntuk melaksanakannya. Solat adalah suatu ibadat dan ibadat pula adalah suatukebajikan. Semua itu dilakukan bagi memperolehi kemenangan. Menurutnya lagi,laksanakanlah solat dengan sebaik-baiknya dan sembahlah Allahs.w.tdengan mengikutisegala perintah dan menjauhi larangannya, serta melaksanakannya segala kebajikan,sama adakebajikan itu untuk dirinya sendiri atau orang lain, seperti menghubungkansilaturrahim, berbakti kepada orang tua dan berbudi mulia.129berasal daripada kalimah Arab iaitu. Tarbiyah ini mendidik danmengajar manusia agar memimpinakal untuk berfikir, memberikan pandangan dan idea,tafaqquh dalam ilmu serta boleh merancang berlandaskan sumber-sumber utama. Melaluitarbiyah ini, seseorang muslim dituntut supaya :a.Melatih akal supaya boleh berfikir dan merancang kepentingan gerakan.b.Menghindarkan diri dari budaya taqlid kepada orang lain atau orangterdahulu.128Surah al-Hajj 22 : 77-78.129?iddīqī, Teungku Muhammad Hasbi al-(2000),jilid 3, cetakan kedua, h. 2716.

c.Mendidik akal supaya mengkaji sumber-sumber syariahdan melatih dirisupaya mengaplikasinya berdasarkan keperluan dan kesesuaian semasa.d.Melatih mendengar dan meraikan pandangan ahli dan mempertimbangkanpandangan tersebut berlandaskan kaedah asas Islam.e.Senantiasa menjadikan sumber asas Islam sebagai bahan perbincangan.f.Melatih diri menguasai (kemahiran berfikir)danmengembangkan pemikiran tersebut dengan sebaiknya.130Pada pandanganpengkaji, kepentinganakal tidak perlu dipertikaikan lagi, dimana manusia mendapat kedudukanyangterpuji disisi Allahs.w.tdan ditaklifkansebagai khalifah Allahs.w.tdi bumi adalah disebabkan adanyaakal pada manusia yangmembezakannya dengan makhluk yang lain.Al-Rāzīmeriwayatkan, Imam Malik pernahditanya oleh khalifah Harūn al-Rasyīd tentang bukti kewujudan Allahs.w.t, dan beliaumenjawab: "Buktinya ialah setiap manusia telah dikurniakan mulut dan lidah yanghampir sama kejadiannya, tetapi bahasa, suara dan intonasi setiap orang daripada merekaadalah berbeza."ataudikenali juga sebagai "tarbiyah fizikal".131Iabertujuan mendidik ahli supaya mempunyai fikiran yang cerdas dan memiliki fizikalyang sihat melalui latihan jasmani danriadahyang dianjurkan oleh Islam,seperti berlari,130Rujuk kertas kerja Taswwur Tarbiyah Islamiyah oleh Yahya Othman, h. 6.131, h. 7.

berenang, menunggang, bersenam dan lain-lain yangbersesuaiandengan adab Islam.132Melalui tarbiyah ini, individu muslim akan mempunyai badan dan fizikal yang sihat.Kekuatan fizikal dan kebolehan berfungsi pada bila-bila masa yang diperlukan sudahtentu tidak akan membantutkangerakkerja Islam. Kekuatan fizikal juga boleh menjanakekuatanjama"ahkerana perjuanganjama"ahdapat dipelbagaikan.133Firman Allahs.w.tdi dalam surah al-Baqarah :Maksud :

132Rujuk dalam laman webhttp://www.muis.gov.sg/webpub/warita/warita1-98/desk.html.133Rujuk kertas kerjaoleh Yahya Othman, h. 7.

Teungku Muhammad Hasbial-?iddīqīmenyatakan bahawa Nabi?amuwīlmenjawab respon negatif kaumnya tentang perlantikan?ālūtsebagai raja baru merekakerana beliau memiliki beberapa keistimewaan, antaranya ialah kerana fitrahnya,memiliki pengetahuan yang luas yang diperlukan untuk mentadbir pemerintahan, sihatjasmani dan sempurna fizikalnya serta mendapat taufiq daripada Allahs.w.tyangdiperlukan untuk mentadbir.135Menurut Syed Qu?b dalam,?ālūtadalah seorang yangtelah dipilih oleh Allahs.w.tuntuk menjadi pemerintah. Beliau dikurniakan dengan ilmuyang luas dan tubuh yang perkasa. Allahs.w.tjuga telah menyatakan dalam firman-Nyabahawa Allahs.w.tmemberikan pemerintahan (kekuasaa n) k epada siapasahajayangdikehendaki-Nya.136Berdasarkan penjelasan di atas dapatlah disimpulkan bahawa kecerdasan fizikalamat penting keranaakal yang sihat hanyaterdapatpada fizikal yang sihatsahaja.Dengan fizikal yang sihat, seseorang berupaya untuk melakukan aktiviti harian dengancekap dan bertenaga tanpa rasa penat yang keterlaluan. Di samping itu, dia jugamempunyai tenaga yang cukup untuk menjalankan aktiviti yang memerlukan tenaga danmenghadapi cabaran apabila timbulnya kecemasan. Pada tahun 1948,Pertubuhan134Surah al-Baqarah 2 : 247.135?iddīqī,Teungku Muhammad Hasbi al-(2000),, jilid 1, cetakan kedua, h. 429.136Syed Qu?b (2000),, jilid pertama, h. 317.

Kesihatan Sedunia (WHO) menganjurkanPersidangan Kesihatan Sedunia kalipertama,di manakesemua 54 orang wakil negara sebulat suara menerima usul bahawa ´kesihatan´bermakna sihat daripada aspek fizikal,mental dan sosial, dan bukan sekadar terbebasdaripada penyakit, kecacatan dan kecederaan sahaja.atau politik dalamBahasa Arabberasal daripada perkataan , iaitu mengatur dan memimpin.137Oleh itu, dikatakan(binatang atau kuda mengatur urusan), jika binatang atau kuda tersebutmencari makanan dan minumannya sendiri, juga berlatih dan melakukan kebersihansendiri.138Menurut al-Qara?āwi, makna tersebut adalah makna asal yang kemudiandigunakan untuk mengungkapkan politik bagi manusia.Setelah terbiasa dengan politikbinatang tersebut, ia kemudian berkembang menjadi politik manusia dan usaha merekadalam mengatur segala urusannya.139ZulqarnainHassan menukilkan dalamdisertasibeliau bahawa perkataanmerupakan kata terbitan (masdar) daripada kata dasar.140Dari segi bahasa,ia digunakan secara meluas merangkumi segalatindakan yang mendatangkan kebaikan.141Sementara komentatormengatakan, perkataandapat diertikan kiasannya seperti dalam contoh berikut:137Rāzī, Muhammad bin Abī Bakr bin Abd al-Qadīr al-(1995),, Bayrūt: MaktabahLubnan Nasyirun, h. 135.138Qara?āwi, Yūsuf al-(2009), , terj.Ibn Sham, cetakan pertama, Kuala Lumpur: Alam Raya Enterprise, h. 12.139, h. 13.140Rāzī, Muhammad bin Abī Bakr bin Abd al-Qadīr al-(1995),, h. 135.141Zulqarnain Hassan dan Mohamad Zaidi Abdul Rahman (2008),, cetakan pertama, Kuala Lumpur: Utusan Publications &Distributors Sdn. Bhd, h. 2.

(say a mengat ur rakya t mengguna kan politi k) ke tika sayamemerintah dan melarang rakyat. Sedangkan kata berikut (menyelesaikan persoalan menggunakan politik) dandi sini bererti melakukansesuatu yang akan mendatangkan kebaikan.142Sedangkan dalam buku yang diterbitkan olehUniversiti Kuwait daripada sebuah ensiklopedia hasil karyaRobert,diertikansebagai suatu disiplin ilmu tentang organisasi sosial kemasyarakatan. Sementara dalamdikatakan bahawa politik berkenaan dengan kekuasaan dan pentadbirandalam masyarakat awam. Tetapi jika kita melihat dalam secara eksplisit dikatakan bahawa politik adalah "segala aktiviti manusiayang berkaitan dengan penyelesaian pelbagai konflik dan menciptakan keamanan bagimasyarakat. Bagi mencapai tujuan itu, politik tidak dapat dipisahkan dengan kekuatanatau pun usaha lain yang bersifat keras". Berbeza denganyangmendefinisikansebagai "dasar atau disiplin ilmu yang membahaskan caramengatur pelbagai persoalan yang bersifat umum".143Sementaramenurut buku" bermaksud perintah, iaitu apabila menyuruh dan menegah. Sekiranya sesuatuperkara itu menyuruh atau menegah daripada syara", maka dinamakan sebagai. Manakalaitu dinamakan sebagaisekiranya perkara

142Lihat perbahasan katadalam kamus, jilid IV, Bayrūt: Dār al-?adr, h. 169.143Qara?āwi, Yūsuf al-(2009),., cetakanpertama, h. 13.

yang menyuruh atau menegah itu adalah mengikut keputusanakal.144Sementara dalamkonteks tarbiyah pula, terdapat satu tarbiyah yang dinamakan sebagai.Tarbiyah ini bertujuan mendidik muslim agar mempunyai pandangan dan penilaian yangtepat terhadap suasana politik yang wujud di sekeliling.145Tarbiyah ini memberikanperhatian kepada pembentukan bangsa daripada pengabdian diri kepada ideologi danfahamankepada pengabdian diri kepada Allahs.w.t. Ia menitikberatkan perkara berkaitanhukum hakam, peraturan daulah, hubungan kerajaan dengan pihak musuh, hubungansesama muslim, hubungan dengan golongan non muslim dan sebagainya. Justeru itu,gabungandan agama perlu dibina agar tidak berlaku pemisahan antaratarbiyah dalam Islam. Melalui tarbiyah ini, seseorang itu diharap mempunyai sifat-sifatberikut :a.Mempunyai kesedaran dan sensitiviti dalam membebaskan bumi Islamdaripada kuasa kuffar (kafir) dan munafiq.b.Menampilkan hubungan baikdengan pemerintah dan golongan nonmuslim dalam negara, di samping berusaha menyampaikan dakwah secarabijaksana kepada mereka dengandanyang pelbagai.c.Mempunyai pengisian dan maklumat tentang perntadbiran dan pengurusannegara serta menjalinkan hubungan dengan masyarakat dalam negara.d.Berkemampuan menggunakan kemahiran ahli yang pelbagai untuk tujuanpembinaan negara.

144Annuar Salleh (2000), , cetakan pertama,Selangor: Penerbitan Teras Bakti, h. 99.145Rujukdalam laman webhttp://www.muis.gov.sg/webpub/warita/warita1-98/desk. html

e.Berkebolehan merancang aktiviti dan tindakan selaras dengan kehendaksyariat.Kesimpulannya, manusiaberhajat kepada politik sebagaimana berhajatnyamanusia kepada agama. Ini kerana politiklah yang mengatur urusan kehidupan manusia,sama adaindividu atau masyarakat. Tanpanya, kehidupan manusia akan pincang danmanusia gagal mentadbir serta menguruskan alam ini dengan sebaiknya sebagaimanayang dikehendaki Allahs.w.t. Justeru itu, kelemahanpada politik akan menyebabkannegara Islam akan tergadai dan hak asasi manusiajugaakan turut tergugat.2.5.7Pada asalnya, masyarakat Islam yang beraqidahadalah terpelihara daripadaterpengaruh dengan serangan daripada musuh Islamyang terdiridaripada golongan, kristianisasi, Yahudi dan sebagainya. Tetapi kini umat Islam seolah-olahsudah hilang kekuatan setelah fahaman dan ideologi sesatciptaanBarat telah meresapmasuk ke dalam amalan masyarakat Islam. Keadaan ini bertambah parah apabila umatIslam sendiri tidakberusaha untukmeluaskanmereka dengan bersungguh-sungguh bagi mengatasi masalah ini,malahbanyak bergantung dan menerima secaraapa yang didengar dan disampaikan kepada mereka melalui sumber yang diraguikesahihannya. Justeru itu, Sa"īd?awwāmelalui kitab beliauyang bertajuk ' dan' karangan Yūsuf al-Qara?āwi146146Rujuk kertas kerja, Ibn Mansor (2000),h. 3.

telah membahagikanyang perlu dimiliki oleh setiap orang Islam. Antaranyaialah ilmu,147dan ilmu-ilmunya, al-Sunnah dan ilmu-ilmunya,usūl Fiqh,ilmu-ilmu Islam secara teori dan paktikal,148sejarah umat Islam danketamadunanIslam, ilmu-ilmuBahasa Arab,cabaran dankonspirasi,149ilmu-ilmu(semasa)150dandanAkhlakmeliputi seluruh kehidupan manusia. Akhlakberasal dari perkataan Arabdan jama"nya ialah "",yang bermaksud perangai, budi, tabiat dan adab. Akhlakterbahagi kepada duajenis, iaitu akhlakyang mulia()dan akhlakyangburuk(). Seorang penyair Mesir yang terkenal, SyauqīBei adamenyatakan:147, ialah ilmu tiga usul, iaitu Allah s.w.t, Rasul s.a.w dan Islam.148Al-Qur"āndan al-Sunnah terkandung di dalamnya semua perkara, seperti aqidah, akhlak, perundangandan sebagainya.Perbahasan terhadap ilmu-ilmu ini meluas dari zaman sahabat seterusnya zaman tābiīnhingga ada di antara mereka faqih dalam bidangaqidah, feqah dan seumpamanya. Maka dengan ini, ilmuIslam dipecahkan kepada tiga bahagian utama: aqidah, feqah dan akhlak. Untuk menguasai ilmu-ilmu ini,Sa"īd?awwātelah mencadangkan orang Islam mempelajari kitab-kitab tentang aqidah, iaitu kitab(Hassan al-Bannā),(Sa"īd Rama?ān al-Būtī),(al-Jazā"irī) dansebagainya; perkara Fiqh, iaitu kitab(al-Khu?ari) dan matan-matan fiqh serta syarahnyaberpandukan mazhab-mazhab yang muktabar; dan perkara akhlak, iaitu , kitabdan risalahdan seumpamanya.149Rujukan untuk mengetahui perancangan dan usaha pihak musuh ialah kitabdan.150turut menyempurnakanmuslim dengan memberikan gambaran tentangIslam secara umum, rukun-rukun Islam, sistem ekonomi Islam,masyarakat Islam, sistem askar dan politik,tarbiyah Islamiyah dan fikrah yang bertentangan dengan Islam.151Kitab cadangan Sa"īd Hawwāmengenai Fiqh al-Da"wah dan 'amal ialaholeh al-Maudūdi,oleh Syed Qu?b,ḍoleh al-Maudūdī,oleh Hassan al-Bannā, oleh Fathi Yakan dan.

Menurut al-Ghazālī, akhlakyang mulia terbahagi kepada 4 perkara, iaitubijaksana, memelihara diri dari sesuatu yang tidak baik, keberanian (menundukkankekuatan hawa nafsu) dan bersifat adil. Jelas beliau lagi, akhlakmerangkumi sifat-sifatseperti berbakti pada keluarga dan negara, hidup bermasyarakat dan bersilaturahim,berani mempertahankan agama, senantiasa bersyukur dan berterima kasih, sabar danredha dengan kesengsaraan, bercakap benar dan sebagainya. Masyarakat dan bangsa yangmemiliki akhlakyangmulia adalah penggerak ke arah pembinaan tamadun dan kejayaanyang diredhai oleh Allahs.w.t.152Kesimpulan, tarbiyah akhlakmampu mendidik akhlakmanusia menjadi akhlakyang mulia, iaitu akhlakyang diredhai oleh Allahs.w.t. Akhlakini hanya dapatdiwujudkan dengan mendekatkan diri kepada Allahs.w.tdengan mematuhi segalaperintahnya dan meninggalkan segala larangannya, mengikuti ajaran darisunnahRasulullahs.a.w, mendekatkan diri untuk mendekati yang ma"rūf dan mencegah dirimenjauhi perkara munkar, sebagaimana firman Allahs.w.tdalam suratAli-Imrān, ayat110 yang bermaksud Wasīlah bermaksud segala sesuatu yang boleh mencapai kepada sesuatu. Wasīlahberasal daripada perkataan Arab,iaitu, kata jama" bagiialah,152Rujuk Akhlak Islamiyah dalam laman web

danyang bermaksud sebab yang mendekatkan kepada orang lain,perantaraan atau jalan.153MenurutRŌhī Ba"albakī, wasīlah bermaknaatauyang bermaksud dan154Menurut istilahpula,ialah jalan yang membawa kepada(kebaikan)dan(keburukan). Dengan kata lainnya bermakna jalan yang membawa kepadatercapainya sesuatu maksud.155Terdapat pelbagai yang khusus dalam Islam yang bolehmembawa kepada kesempurnaan tarbiyah dan membentuk keperibadian muslim danmasyarakat. Antaranya ialah program,iaitu satu perjumpaan khusus yang diadakansecara tertutup dan dihadiri olehahlisahajamengikut peringkat yang tertentu dengansilibusyangtertentu di setiap peringkatdalam bilangan yang kecil dan terhad. Sementarapula lebih kepada program ilmiah yang mempunyai pengisian fikrahIslāmiyyahdengan tajuk yang tertentu dan diadakan secara tertutup serta khusus kepadamuslim tertentu sahaja. Ia juga boleh dikategorikan sebagaigabungan, tetapimempunyai agenda dan pengisian yang berbeza daripadayang biasa diadakan.(pulaialahsatu program yang menghimpunkan beberapasebagaisatu kelompokjama"ahuntuk mempersiapkan diri dengan bekalan tambahantentang perjuangan, ketahanan dan kesabaran. Pengisian program tertumpu kepada, muhasabah, motivasi jihad dan aktiviti fizikal.

153Hussain bin Unang (1994),, cetakan pertama, Kuala Lumpur: Dār al-Fikir, h. 1112.154RŌhī Ba"albakī (2004),, cetakan ke-18, Bayrūt: Dār al-Ilmi li al-Malāyīn, h. 1234.155Annuar Salleh (2000),, cetakan pertama, Selangor: Penerbitan Teras Bakti, h. 141.

Sementaraprogram lawatan (pula lebih menekankan aktivitiyang dilakukan secara amali dan dimulakan dari terbit fajar hingga solatfar?u maghrib, di mana seseorang muslim dapat bergerak bebas, beriadah, membuatlatihan, mendidik sifat sabar, berlapar dan dahaga yang jarang dilakukan dalam programdan. Dalamprogram perkaderan (pula, seseorangahlipadasetiap peringkat akan dilatih dan dididik untuk menghadam danmencernakan isikandungan pengisian usrah disamping menguji dan memantapkan pencapaian ahlimenerusi kuliah dasar, latihan amali dan modul-modul yang bersesuaian.156Selain itu,program perkhemahanatau jambori(pulamerupakan satu programperkhemahan bermalam157yang melibatkan ahli158Iabiasanya diadakan di pulau,pantai, hutan, gunung dan seumpamanyaselamadua hingga tiga hari atau lebih.159Tujuannya ialahuntukmelatihahlimembiasakan diri dengan latihan fizikaldanmampumemikultugas dakwah dan tarbiyah.Selain itu,ahlijugawajar mengikutilatihan kemahiran()danseminaratau konvensyen(yang diadakan bagi menambahkan lagikefahaman dan kemahiran. lain yang dianjurkan oleh Islamtermasuklahmajlis berbuka puasa secara berjama"ah(,perhimpunanbulanan(),majlisilmu (, perhimpunan agung (dan kelaspengajian agama ().160156Lajnah Tarbiyah dan Perkaderan Badan Perhubungan PAS Negeri Perak (2008),Perak: Badan Perhubungan PAS Perakh. 12.157, h. 13.158Rujuk kertas kerja Manhaj Tarbiyah IPT, h. 3.159Lajnah Tarbiyah dan Perkaderan Badan Perhubungan PAS Negeri Perak (2008),13.160

Setiapgerakan Islam di duniaakan berhadapan dengan pelbagai cabaran dandugaan sepanjang melaksanakan gerak kerja Islam.Ini keranakebanyakannegara Islamdijajah oleh Barat dalam tempoh yang begitu lama. Mereka bukan sahaja mengambilkekayaan negara, malah berusahamelakukan ke atas pemikiran,kebudayaan, cara hidup dan cara berpolitik umat Islamagar menyeleweng daripadaIslam. Oleh itu, umat Islam disarankan agar kembali kepada agama tersebut danmengikuti acuan tarbiyah yang dibawa oleh Rasulullah s.a.w.Walaubagaimanapun, tidakdinafikan setiap gerakan Islam yang berhasrat merealisasikan visi dan misi tersebutsebenarnya berhadapan dengan pelbagai masalah dalam melaksanakan tarbiyah,sama adamasalah tersebut berbentuk dalaman atau luaran.Dato"YahyaOthman menyatakanantara masalah yang sering berlaku dalamjama"ahIslam ialah penerapan budaya dakwahdalam kalangan ahli. Oleh itu, beliau mencadangkan agar ahli menuntut ilmu sesuaidengan tahap masing-masing. Perintah menuntut ilmu dan menyampaikan dakwah adalahtugas yang diwajibkan dalam Islam. Masalah juga berlaku akibat pendekatan tarbiyahyang kurang sesuai. Oleh itu, pendekatan yang digunakan mestilah mengikut acuan Islamsebagaimana yang disampaikan oleh Rasulullah s.a.w.161Fathi Yakansemasa menghuraikan golongan yang tercicir di sepanjang jalandakwah menjelaskan bahawa masalah yang berlaku adalah berpunca daripada tiga faktoryang utama, iaitu berpunca daripada(gerakan), ahli dan suasana sesuatu tempat161Yahya Othman (2009),, cetakan kedua, Selangor: DewanPustaka Fajar, h. 25-32.

(fakt or luaran). Masalah yang berpunca daripada gerakan berlakuakibatkelemahansistemtarbiyah, tidak meletakkan seseorang di tempat yang sesuai, tidak membahagikankerja-kerjajama"ah, tidak mengambil berat tentang ahli, tidak menyelesaikan masalahyang berlaku dengan segera, masalah dalamanjama"ahdan pimpinan yangdilantiktidaklayakmemimpin. Manakala masalah yang berpunca daripada ahli pula, ialahseperti tabi"īyang tidak tetap (menyertaijama"ahkerana sesuatu sebab), takut berlaku sesuatu ke atasdiri dan pendapatan,ekstrim dalam sebarang tindakan atau melebihi keupayaannya,bermudah-mudah dan longgar dalam urusan agama, tertipu dengan kedudukan, sikapsuka menonjol diri dan cemburu kepada orang lain.Sementara masalah yang berpuncadaripada faktor luaran ialah seperti tekanan ujian, tekanan keluarga, tekanan persekitaran,gerakan-gerakan yang bertopengkan Islam dan sikap talam dua muka.162Kesimpulannya,adalah tarbiyah yang paling sempurna keranamemiliki acuan yang tersendiri dan terpelihara daripada sebarang anasir yang bolehmerosakkan. Ciri-ciri istimewa yang ada padamenjadikan tarbiyah ituterus relevan dengan perubahan masa. Terdapat beberapa bentuk tarbiyah dalam Islam,iaitu tarbiyah iman, ruh, fizikal, politik, ilmu dan akhlak. Kesemua tarbiyah ini salinglengkap melengkapi antara satu sama lain dalam mencapai matlamat umum dan khusustarbiyah melalui pelbagai, seperti, usrah gabungan (,() , lawata n ( ),programperkaderan (162Fathi Yakan (2001),, trj. Md. Akhir Yaacob,cetakan ke-4, h. 63-153.

), perkhemahan atau jambori (),latihan kemahiran() , majli s ber buka puas a secar a berjama"ah( ) dan sebagainya.Walaubagaimanapun, beberapa masalah turut berlakusepanjang melaksanakan wasilahtersebut yang berpunca daripada pelbagai faktor.

quotesdbs_dbs14.pdfusesText_20

[PDF] BAB KEDUA KONSEP TARBIYAH DALAM ISLAM 21

PENERAPAN PROGRAM TARBIYAH ISLAMIYAH - CORE