[PDF] examen cap coiffure 2016
[PDF] examen cap proe
[PDF] examen cca théorique
[PDF] examen chaine de markov corrigé
[PDF] examen chimie générale corrigé
[PDF] examen chimie organique+corrigé
[PDF] examen chimie s1 svi
[PDF] examen civique pour devenir français
[PDF] examen code de la route pour etranger
[PDF] examen communication ofppt
[PDF] examen comptabilité analytique fsjes
[PDF] examen comptabilité sectorielle
[PDF] examen controle de gestion
[PDF] examen corrigé 1er année mi
[PDF] examen corrigé algorithmique et structures de données
CALCULDIFFERENTIEL
ET
EQUATIONSDIFFERENTIELLES
LICENCEDEMATHEMATIQUESANNEES2000-2004
GeorgesCOMTE
LaboratoireJ.A.Dieudonne,
UMRCNRS6621,
UniversitedeNice-SophiaAntipolis,
28,avenuedeValrose,
06108NiceCedex2,
e-mail:comte@math.unice.fr bureau:821
I-CALCULDIFFERENTIEL
Introduction1
Chapitre0-Rappelsd'algebremultilineaire4
0.1-Continuiteetalgebremultilineaire4
0.2-Notiondegraphe6
Chapitre1-Applicationsdierentiables8
1.2-Dierentielleenunpointetsurunouvert10
1.3-Deriveespartielles11
1.4-Dierentiellesd'ordressuperieurs12
ExercicesduChapitre114
CorrigedesexercicesduChapitre115
Chapitre2-Calculssurlesdierentielles22
2.1-Theoremedesapplicationscomposees22
2.2-Structured'espacevectoriel23
2.4-Theoremedelamoyenne25
2.4-TheoremesCk29
ExercicesduChapitre234
CorrigedesexercicesduChapitre236
3.2-
EtudedeIsom(E;E)auvoisinagedeIdE48
3.3-
EtudedeIsom(E;F)49
3.4-Dieomorphismes50
EduChapitre351
CorrigedesexercicesduChapitre351
4.1-Rappelssurlaconvergenceuniforme54
4.2-Suitesdefonctionsdierentiables55
4.3-FormulesdeTaylor59
4.3.1-FormuledeTaylor-Young59
4.3.2-FormuledeTayloravecresteintegral60
4.4-Pointscritiquesetextrema63
ExercicesduChapitre466
CorrigedesexercicesduChapitre468
5.1-Dierentiellespartielles76
5.3-Letheoremedelafonctionimplicite79
ExercicesduChapitre592
CorrigesdesexercicesduChapitre593
References112
II-EQUATIONSDIFFERENTIELLES
6.2-Solutionsmaximales102
6.4-LeproblemedeCauchy104
6.8-Retoursurl'equation()108
ExercicesduChapitre6109
CorrigedesexercicesduChapitre6109
References112
III-EXAMENSETPARTIELS
Testscorrigesi
Enoncesannee2000-2001iii
Enoncesannee2001-2002vii
Enoncesannee2002-2003xi
Enoncesannee2003-2004xix
Corrigesannee2000-2001xxvi
Corrigesannee2001-2002xxxii
Corrigesannee2002-2003xxxvii
Corrigesannee2002-2003xliv
I-CalculDierentiel
Introduction
traitedanslecoursdevariablecomplexe.) xa,admetunelimitelorsquextendversadans (xa)[f(x)f(a)f0(a)(xa)]2Rtendevers droiteaupoint(a;f(a)). f(x) f(a)+f'(a)(x-a) f(a)d x=|(x-a)ea(x)| ax |x-a| tenndversassilerapportu1=u2tendvers0ena.
2Introduction
ouC).Soit a2
Denition.Onditquel'applicationf:
!Festderivableenassilafonction nfag3a!1 !Fdelimitenulleena,telsque: 8x2 ;f(x)f(a)=(xa):~f0(a)+jxaj:pa(x):() D {0}xF{x}xF (a,f(a)) d x G (a,0 )
F(x,0 )FKx{0 }F
|x-a| lineaireLa:E!F,uneapplicationpa: 8x2 ;f(x)f(a)=La(xa)+kxakE:pa(xa):"
Introduction3
l'applicationlineaireLasoitcontinue.
0.1-Continuiteetalgebremultilineaire.
unouvertdeE,a2 etf: l'onsedonnesurEetF. L a j:Ej!F h7!La j(h)=L(a1;:::;aj1;h;aj+1:::;an) estlineaire.
2-lineaire(onditbilineaire)surR.
L:EE!RdenieparL(~u;~v)=P1
k(x1;;xn)k1=Pn ikxikEietk(x1;;xn)k2=v u u t nX i=1kxik2
Ei.Danslecasoun=2etE1=E2=R,
pluslipschitzienne. j=0uj:vjdel'exempleci-dessus lasuite(desuites!)(~un=(1 max j=0;:::;1j(~un)jj=1 j=01pn1pn= jouepas). continuedel'exercice2. t.3.(y))
Lesproprietesquisuiventsontequivalentes:
i-LestcontinuesurE1:::En. ii-Lestcontinueseulementen(0E1;:::;0En). kL(x1;:::;xn)k:kx1k:::kxnk: kLk=sup kx1k:::kxnk
Noterqueparmultilineairite:
kLk=sup kx1k:::kxnk kL(x1;:::;xn)kFkLk:kx1kE1:::kxnkEn: (proprietevdutheoreme0:1)) m^emes.
0.2-Graphed'uneapplication.
f=f(a;f(a))2AB;a2Ag. y=z=f(x)(xn'aqu'neseuleimageparf).
8Chapitre1-Applicationsdierentiables.
Chapitre1-Applicationsdierentiables
Eun ouvertdeE,a2 etf: !Funeapplication. =fx2Etelqu'ilexistet2Rveriantx=a+t~hg: deE. unitaires (a;~h):K3t!a+t:~h2(a;~h) e f(a;~h):K3t' (a;~h)!a+t:~h2(a;~h)f!f(a+t:~h)2F (a;~h)de e au-dessusde(a;~h)\
Chapitre1-Applicationsdierentiables.9
Epassantpara)dugraphedef.
P(a,h)
G D g (a,h) (a,h) a+haz suivanttouteslesdirections~h. x,six6=0et (t)=(t3;t)2R2 estcontinueent=0et (0)=(0;0).Doncsifetaitcontinueen(0;0),f seraitcontinueen0.Mais (f )(t)=1et(f )(0)=0:limt!0(f )(t)6=(f )(0)etfn'estpascontinueen(0;0).X f:R2!R (x;y)7!f(x;y)=xy2 x4+y4si(x;y)6=(0;0);etf(0;0)=0 g:R2!R (x;y)7!k(x;y)k2siy=x2;etf(0;0)=0sinon.
10Chapitre1-Applicationsdierentiables.
1.2-Dierentielleenunpointetsurunouvert.
applicationlineaire. !Fdelimitenulleenatellesque: 8x2 ;f(x)f(a)=La(xa)+kxakpa(x):
Onditquefestdierentiablesur
ssifestdierentiableentoutpointde nfagpar1 unedierentielledefenassilerapport1
Exercice9).X
j2Nx j,lasuiteXp=(1 pp;:::;1pp;0;:::)(pfois) estf(x;f(x));x2
Etoutentieretnonpasseulementsur
,commel'estf.X lui-m^eme)
Chapitre1-Applicationsdierentiables.11
entouslespointsdeE.2 a+t:~h2 ,puisque estunouvertdeE,etnouspouvonsalorsecrire: L a(~h)=D~hf(a).D'oulaproposition: l'egalite:
Df(a)(~h)=D~hf(a)(1):X
Preuve.Pourtoutx2
estcontinueen0,onabienlimx!af(x)=f(a).2 directions
Prop.1.3+6*
festcontinueena dierentielleDf(a)etmontrerque1 derniereexiste).
1.3.Deriveespartielles.
j=1h j:~ej,ouhj2K.Laformule(1)donnealors:
12Chapitre1-Applicationsdierentiables.
Df(a)(~h)=nX
j=1h j:Df(a)(~ej)=nX j=1h deE,onnote@f relativementalabaseE.
Pardenitiondeladeriveedirectionnelle:@f
Df(a)(~h)=nX
j=1h j:@f @xj(a)(2)X
Calculpratique.Laderiveepartielle@f
@xj(a)n'estalorsriend'autre en(1;1;1):R3y7!f(1;y;1)=sin(y)1=y2.@f @f @x2(1;1;1)=cos(1)+2.
22R.Calculonslatroisieme
@f @~e3(Q)=4:cos(1).
1.4-Dierentiellesd'ordressuperieurs.
x2E;kxkE=1kL(x)kF=infx2Ef2 R veriekLL0kkLk:kL0k. continue,sup normesurL(E1;:::;En;F).
Chapitre1-Applicationsdierentiables.13
Remarquonsquel'application:
deniepar: [U](~h1;:::;~hn)=(:::(U(~h1))(~h2):::)(~hn)estunisomorphismed'espacesvectorielsquiconserve (x;y)7!U(x;y)2L(R2;R)estaussilineaire.Aveclesnotationsci-dessus, (U)estl'applicationbilineairede R
2( (U)2L(R2;R2;R))denieparR2R23((x;y);(a;b))! (U)((x;y);(a;b))=ax+aybx+3by.
Consideronsmaintenantf:
!Funeapplicationdierentiablesur .OndisposedeDf: !L(E;F).
LaquestiondeladierentiabilitedeDfena2
D
2f(a).SiDfestdierentiablesur
,ondisposedeD2f: !L(E;L(E;F))'L(E;E;F),etlaquestion seposeencoreetc... !Fadmetunedierentielled'ordre k1,ouestkfoisdierentiableena2 (resp.sur )ssi: -Pourk>1:festk1foisdierentiablesur etsisadierentielled'ordrek1, D k1f: sur )ssiDkfexistesur etestcontinueen a,(resp.sur
1.5.Exemplesd'applicationsdierentiables.
lineaireelle-m^eme. multilineairecontinue. L( ~h1;a2:::;an)+:::+L(a1;:::;an1+~hn)+L; pourcompleter.Or
14Chapitre1-Applicationsdierentiables.
DL(a):E1:::En!F
D etk2.
Exercicesduchapitre1
f:R2!R;g:R2R2!R2 (x;y)7!2xy((x;y);(u;v))!(xu3xv;yu) iMontrerque kk1:f7!kfk1=sup x2[0;1]jf(x)j estunenormesurC0([0;1];R)etque kk0:f7!kfk0=kf0k1+jf(0)jetkk1:f7!kfk1=Z [0;1]jf0j+jf(0)j sontdesnormessurC1([0;1];R).
D:(C1([0;1];R);kk1)!(C0([0;1];R);kk1)
f7!D(f)=f0 :(C1([0;1];R);kk1)!(C0([0;1];R);kk1) f7!I(f)=f
I:(C1([0;1];R);kk1)!(C1([0;1];R);kk0)
f7!(f)=f :L(E;E;F)!L(E;L(E;F))
B7!(B):E!L(E;F)
x7!(B)(x):E!F y7!(B)(x)(y)=B(x;y)
Chapitre1-Applicationsdierentiables.15
Generaliserceresultat.
y2+2. ((xn)n2N)=(sin(xn))n2N iii-Montrerqueestdierentiableetm^emeC1. n2Njxnj. vecteur.
Corrigedesexercicesduchapitre1
duTheoreme0:1:v). (x;y)2R2etkxk1=jxjpourtoutx2R. f((x;y)+(u;v))=f(x+u;y+v)=2(x+u)(y+v) =(2xy)+(2uv)=f(x;y)+f(u;v):
Deplus,onapourtout(x;y)2R2:
16Chapitre1-Applicationsdierentiables.
et
Deplus,pourtous(x;y);(u;v)2R2,ona:
kg((x;y);(u;v))k1=max(jxu3xvj;jyuj)
4:k(x;y)k1:k(u;v)k1;
=5. kfk1+kgk1 [0;x]f0=0, f=0 (1)kfk1=0,(R f=0 (2)kfk1=R [0;1]jf0j+jf(0)j=jjR [0;1]jf0j+jjjf(0)j=jjkfk1 (3)kf+gk1=R [0;1]jf0+g0j+jf(0)+g(0)jR [0;1](jf0j+jg0j)+jf(0)j+jg(0)j=kfk1+kgk1 leTheoreme0.1(i,ii),avecn=1. nsin(n2x)pourtoutn>0.Ona f
8f2C1([0;1];R);kf0k1kfk1
estdoncfausse. kfk0.L'assertion
8f2C1([0;1];R);kf0k1kfk0
estdoncvraieavec=1.
Chapitre1-Applicationsdierentiables.17
f
8f2C1([0;1];R);kf0k1kfk1
estdoncfausse. nsin(n2x)pourtoutn>0.Ona f
8f2C1([0;1];R);kfk0kfk1
estdoncfausse. f
8f2C1([0;1];R);kfk0kfk1
estdoncfausse. f n2C1([0;1];R),kfnk1=1=netkfk1=R [0;1]jsin(nx)jdx=nR [0;n]jsin(nx)jdx=2.Pourtout2R, l'assertion
8f2C1([0;1];R);kfk1kfk1
estdoncfausse. unouvertdeE,aunpointde Eetf: !Fdelimite 0 8x2 ;f(x)f(a)=La(xa)+kxakEpa(x)()
Consideronsmaintenantkk0
EunenormedeEequivalenteakkEetkk0
FunenormedeFequivalenteakkF,
etregardonssif:( ;kk0
E)!(F;kk0
F)estencoredierentiableena.
8x2E:c:kxkEkxk0
EC:kxkE(1)
8x2E::kxkFkxk0
F:kxkF(2)
doncdetesterladierentiabilitedef:( ;kk0
E)!(F;kk0
-La:(E;kk0
E)!(F;kk0
F)estcontinue,
-ilexisteuneapplicationp0 a:
Eetkk0
F!)telleque:
8x2 ;f(x)f(a)=La(xa)+kxak0 Ep0 a(x):() -LacontinuitedeLa:(E;kk0
E)!(F;kk0
F):ilsutdelaverieren0E.Sikxk0
E!0,parlapremiere
F!0.Onadoncprouve:kxk0
E!0=)kLa(x)k0
F!0,iela
continuitedeLa:(E;kk0
E)!(F;kk0
F).
18Chapitre1-Applicationsdierentiables.
-Si()estveriee,necessairement:8x2 :kxakE:pa(x)=kxak0 E:p0 a(x).Onenconclutquep0 aest determineepar:8x6=a;p0 a(x)=kxakE kxak0 E:p a(x).Par(1)et(2),ona: p 0 a(x)k0
F=kxakE
kxak0
E:kpa(x)k0
F1 c:kpa(x)kF:(3)
Commeonavuquekxk0
E!a=)kxk0
E!a,l'inegalite(3)implique:kxk0
E!a=)kp0
a(x)k0 F!0.
Onenconclutquef:(
;kk0
E)!(F;kk0
f:( ;kkE)!(F;kkF). (B)(x)(y)=B(x;y)=0F,ieB=0L(E;E;F). deEdansL(E;F),ona:
8x2E;kf(x)kL(E;F)kfkL(E;L(E;F)):kxkE:()
Mais:
8y2E;k[f(x)](y)kFkf(x)kL(E;F)kykE;
doncpar()et(): que:k(B)kL(E;L(E;F))kBkL(E;E;F). Comme
8x;y2E;kB(x;y)kkBkL(E;E;F):kxkE:kykE;
ona(cfExercice4): k(B)(x)kL(E;F)kBkL(E;E;F):kxkE:
Cequidonnebien:
k(B)kL(E;L(E;F))kBkL(E;E;F): segeneralisedelafaconsuivante: :L(E;:::;E;F)!L(E;L(E;:::;L(E;F):::))denicommedans1:4 E
1;:::;En,aulieudenfoisE.
L(E;L(E;:::;L(E;F):::)).
Chapitre1-Applicationsdierentiables.19
en(0;0),@f en0dex7!f(x;0)=1+xp
Onmontredem^emeque@f
defen(0;0)estL:(h;k)7!hp jxp
1,ouk(x;y)k3
1=max(jxj;jyj).En
quotesdbs_dbs8.pdfusesText_14